NORMAL KONUŞMA SÜRECİ NASIL İLERLER?
- Çocuk 1yaş civarında ilk sözcüklerini söyler.
- 2 yaşına geldiğinde yaklaşık 50 sözcük söyleyebilir, sizin söylediğiniz bir çok şeyi anlar.
- 3 yaş civarında 2-3 öğeli cümleler kurabilir, 250’ye yakın sözcüğü söylemesi beklenir.
Dil ve konuşma gelişimi 3 yaşını doldurmuş bir çocukta büyük oranda tamamlanır. Mevcut bilgiye yenileri eklenerek süreç devam eder. Çocuk 3 yaş sonrasında isteklerini basit bir dille belirtir, söylenileni anlar ve yeni sözcük öğrenimi her gün katlanarak artar.
GECİKMİŞ DİL VE KONUŞMA TANISI NEDİR?
Çocuk 3 yaşını doldurmuş ancak;
- hala işaretlerle iletişim kuruyorsa,
- isteklerini anlatamadığında ağlama, öfke belirtileri görülüyorsa,
- konuşmaya dair herhangi bir çabası ve istekliliği yoksa,
- işitme testi sonuçlarına göre duyma kaybı yoksa,
- nörolojik olarak herhangi bir tanı almamışsa,
- genetik olarak herhangi bir tanı almamışsa,
gecikmiş dil ve konuşmadan söz edilebilir.
Değerlendirme Nasıl Yapılır?
DKT (Dil ve Konuşma Terapisti) değerlendirme için, çocuğunuzun o anki durumuna göre standart bir testi uygulayabilir, çocuğun anne-baba/bakıcı ile ilişkisini doğrudan gözlemleyebilir ya da her iki yöntemi birden tercih edebilir. Kendisine bilgi aktarımı yapabilecek, okul öğretmeni, rehber öğretmen, fizik tedavi uzmanı, özel eğitim uzmanı gibi kişilerle iletişime geçmesi de önem taşır.
Terapi Nasıl Bir Süreçtir?
Terapist değerlendirme sonrasında çocuğun dil ve konuşma gelişimine göre program hazırlar. Terapi süreci çocuğun ilgisini çekecek oyuncaklarla başlar ve güven ilişkisi ile beraber ses taklitleri, sözcük tekrarları, cümle yapıları, soru-cevaplarla devam eder. Çocuğun konuşma çıktılarının hem aile hem de terapist tarafından pekiştirilmesi ilerlemeyi hızlandırır.
Geç Konuma Tanısı Alan Çocuğumla Neler yapabilirim?
Çocuğunuz geç konuşma tanısı aldıysa evde aşağıdaki etkinlikleri yapmanızın faydası dokunacaktır:
- Çocuğunuzla sözel iletişim kurmaya dikkat edin. Bu onun yeni kelimeler öğrenmesine yardım edecektir.
- Her gün ona kendi seviyesine uygun resimli bir kitap okuyun. (dikkat süresine göre sayfa sayısını belirleyebilirsiniz)
- Okuduğunuz kitabın görsellerine dikkat çekin.
- Çevrenizde gördüğünüz nesneleri ona gösterin ve tanıtın. Markette, okulda, parkta.. vb (hadi salıncağa gidelim, bak salıncak, çocuklar salıncakta sallanıyor gibi)
- Çocuğunuzla konuşurken aranızda bir dil oluşturun. (işaretler yerine konuşma sesleri çıkarmasını sağlayın, “su” isterken her zaman doğru sesi çıkaramayabilir, ilk olarak “u” ya da “du” gibi benzetmelerini düzeltmeyin, pekiştirin.)
- Çocuğunuz konuşmak istediğinde fırsat tanıyın, sorularına cevap verin.
- Çocuğunuzu soru sormaya teşvik edin.
- Sorulan sorulara cevap vermede çocuğunuza süre tanıyın.
- Televizyon, tablet ve telefon kullanımını sınırlandırın.Bu süreyi konuşmaya, oyuna ve beraber kitap bakmaya ayırın.
GEÇ KONUŞMA NEDENLERİ
Çoğunlukla dil ve konuşma gecikmesinin kesin olarak nedeni bilinememektedir. Ancak okul öncesi gruptaki çocukların geç konuşma nedenleri aşağıdakilerden biri olabilir.
- Dil ve konuşma gecikmesiyle ilgili aile geçmişi
- Prematüre doğum
- Düşük doğum ağırlığı
- İşitme kaybı
- Otizm
- Zihinsel yetersizlikler
- Genetik Sendromlar
- Serebral Palsi
- Beyin hasarı
- Felç
Çocuğun Geç Konuşması İlerleyen Yıllarda Ne gibi Sorunlara Neden Olur?
- Akademik başarı (okula başlandığında dikkat, öğrenme, komutları takip etmede güçlük)
- Okuma yazma (okuma becerilerinde zorlanma, konuşma sesi farkındalığı edinmede güçlük)
- Psikolojik etkiler (kendini yetersiz hissetme, öfke duygusuna kapılma)
- Sosyolojik etkiler (arkadaşları tarafından dışlanma, grupla hareket etmede güçlük, kurallara uymada zorlanma)
Faydalı Olabilecek Yayınlar
- Can’ın Bir Günü, Mirket Yayınları, 2016
